Ultra işlenmiş gıdaların, dünya çapında yapılan en detaylı inceleme sonuçlarına göre, kalp hastalığı, kanser, tip 2 diyabet, kötü ruh sağlığı ve erken ölüm riski de dahil olmak üzere 32 ayrı zararlı durumla doğrudan ilişkilendirildiği belirlendi.
Araştırma, gevrekler, protein barları, gazlı içecekler, hazır gıdalar ve fast food gibi ultra işlenmiş gıdaların küresel olarak hızla tüketildiği bir dönemde gerçekleştirildi ve Birleşik Krallık ve ABD’deki ortalama beslenmenin yarısından fazlasının bu gıdalardan oluştuğunu ortaya koydu. Daha genç, daha yoksul veya dezavantajlı bölgelerde yaşayan insanlar için ultra işlenmiş gıdalarla beslenme alışkanlığının yaygın olduğu belirtildi.
10 MİLYON KİŞİYİ KAPSAYAN ARAŞTIRMA
Araştırma, BMJ’de yayınlanan bulgularla birlikte işlenmiş gıdalar bakımından yüksek diyetlerin sağlık açısından birçok olumsuz etkiye sahip olabileceğini gösteriyor. Araştırmacılar, yaklaşık 10 milyon kişiyi kapsayan bu incelemede, işlenmiş gıda tüketimini azaltacak önlemlere ihtiyaç olduğunu vurguladılar.
Araştırmacılar, ultra işlenmiş gıdalara maruz kalmanın ölüm, kanser ve 32 farklı sağlık parametresini içeren zihinsel, solunum, kardiyovasküler, gastrointestinal ve metabolik sağlık sonuçları arasında doğrudan ilişkiler bulduklarını belirttiler. Özellikle kardiyometabolik riskler, yaygın ruhsal bozukluklar ve ölüm riski gibi birçok tehlike, ultra işlenmiş gıdaları aşırı tüketenlerle ilişkilendirildi.
‘ŞEKER YAĞ VE TUZ DOLU PAKETLENMİŞ ÜRÜNLER’
Bu bulgular, halk sağlığı önlemleriyle ultra işlenmiş gıdaların tüketimini hedeflemek ve azaltmak gerekliliğini vurguluyor. Şeker, yağ ve tuzla dolu olan paketlenmiş unlu mamuller, atıştırmalıklar, gazlı içecekler, şekerli tahıllar ve hazır yemekler gibi ultra işlenmiş gıdalar, bir dizi endüstriyel işlemden geçiyor ve genellikle renklendiriciler, emülgatörler, aromalar ve diğer katkı maddelerini içeriyorlar. Bu ürünler ayrıca genellikle yüksek şeker, yağ ve/veya tuz içeriğine sahip olup, vitamin ve lif bakımından düşük olma eğilimindedirler.
ANKSİYETE, DİYABET, OBEZİTE, ÖLÜM…
Araştırmanın bulguları, yüksek oranda işlenmiş gıda tüketenlerin kardiyovasküler hastalıklara bağlı ölüm riskinde %50 artış, anksiyete ve yaygın ruhsal bozukluk riskinde %48 ila 53 artış ve tip 2 diyabet riskinde %12 artışla ilişkilendirildiğini gösterdi. Ayrıca, işlenmiş gıda tüketiminin herhangi bir nedenle ölüm riskinde %21 artış, kalp hastalığına bağlı ölüm, obezite, tip 2 diyabet ve uyku sorunları riskinde %40 ila %66 artış ve depresyon riskinde %22 artışla ilişkili olduğunu ortaya koydu.
Araştırmacılar, işlenmiş gıdalar ile gastrointestinal sağlık, bazı kanser türleri ve yüksek kolesterol gibi kardiyometabolik risk faktörleri arasındaki ilişkilere dair kanıtlar olduğunu belirttiler. Ancak, bu bağlantıların kanıtlarının sınırlı olduğunu da vurguladılar. Bununla birlikte, meme kanseri, kolorektal kanser, pankreas kanseri, kötü uyku, astım, hipertansiyon, Crohn hastalığı, ülseratif kolit, obezite, metabolik sendrom, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı ve hiperglisemi gibi risklerle de işlenmiş gıdalar arasında ilişki bulunduğu belirlendi.
